- Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Politikaları Arşivinden
Arşivimiz bilim, teknoloji ve inovasyon politikalarından sorumlu devlet kurumlarınca ve/veya bu politikaların oluşması sürecine katkıda bulunma sorumluluğunu duyan bir kısım meslek ya da çatı örgütlerince, 1967 Ocak’ından 2004 sonuna kadar olan zaman diliminde hazırlanan politika belgelerini kapsamaktadır.
İzleyicilerimiz sitemiz aracılığıyla, bu belgelerin şimdilik bir bölümünün elektronik kopyasına ulaşabileceklerdir. İmkân bulunduğunda arşivimizdeki diğer belgeler de elektronik ortama aktarılarak izleyicilerimizin bilgilerine sunulacaktır - Bilim ve Teknoloji Geliştirme ve Yenilik: Ulusal Strateji ve Politikalar...
Dünyanın farklı coğrafyalarında yer alan, farklı gelişmişlik düzeylerindeki ülkelerin bilim ve teknoloji geliştirme ve yenilik (inovasyon) alanlarındaki ulusal strateji, politika ya da plan/program belgelerini, www.inovasyon.org izleyicileri için yeniden taradık. Bunlar arasından seçtiğimiz 33 ülkeye ait bilgi ve belgeleri topluca bilgilerinize sunuyoruz. Türkiye'nin bilim ve teknoloji geliştirme ve yenilik yeteneği açısından bugünkü durumu ve geleceğinin bu bilgi ve belgelerin yardımıyla daha iyi değerlendirilebileceği kanısındayız.
(12 Ocak 2015) - ‘Teknolojik değişim, inovasyon ve ekonomik gelişme’, günümüzde de iktisadın başlıca araştırma konularından biri... Sosyoloji, fizik bilimler ve mühendislik bilimleri gibi, farklı bilim disiplinlerinden bilim insanları da bu konudaki çalışmalara katkıda bulunuyor. Bu çalışmaların önde gelen isimlerine ve yayınlarına erişilmesinde, bu konu için ayırdığımız, Teknolojik Değişim, İnovasyon ve Ekonomik Gelişme Araştırmaları Arşiv Sayfası’nın yardımcı olacağına ve bu sayfanın katkılarınızla zenginleşeceğine inanıyoruz. (26 Mayıs 2006 / Son yenileme: 10 Mayıs 2009)
- “Ulusal inovasyon sistemi terimi 20 yılı aşkın bir süredir kullanılmaktadır ve bugün, bütün dünyada, akademisyenler kadar politika tasarımcıları arasında da çok yaygın olarak kullanılıyor.” 1980’lerde, kavramın geliştirilmesinde Christopher Freeman’la birlikte belirleyici bir rol oynayan İktisat Profesörü Bengt-Åke Lundvall’in işaret ettiği gibi, bu yaygın kullanım, kavramın bazılarınca yanlış anlaşıldığının ya da çok yüzeysel bir biçimde yorumlandığının çarpıcı örneklerini de ortaya koyuyor. Farklı algılamalar ya da sığ çözümlemeler, terimin 1990’lı yılların başında kullanılmaya başlandığı Türkiye’de, bizler için de geçerli olabilir. Onun için, arada bir, konuyla ilgili kuramsal çözümlemelere dönüp bakmakta; örneğin, Lundvall’in bu kavramın kökenlerini ve günümüzde gözlenen, doğru ve yanlış kullanılış biçimlerini ele aldığı “National Innovation Systems - Analytical Concept and Development Tool” başlıklı makalesine yeniden göz atmakta yarar var.
‘Ulusal inovasyon sistemi’ ile ilgili bilimsel literatürün önde gelen isimlerine ve çalışmalarına erişmek için tıklayınız. (16 Mart 2006 / Son yenileme: 10 Mayıs 2009) - Getirdiği yorum ve önerdiği lineer model günümüzde aşılmış olmasına rağmen, Dr. Vannevar Bush’un 1945 Temmuz’unda ABD Başkanı Roosevelt’e sunduğu “Science - The Endless Frontier” başlıklı raporun bilim ve teknoloji politikaları tarihinde önemli bir yeri vardır. Bu raporu arşivinizde bulunması için bilgilerinize sunuyoruz. Ayrıca, bu raporla ortaya konan yaklaşımın daha sonra çok değiştiğini gösteren ve dönemin ABD Başkanı William J. Clinton ve yardımcısı Albert Gore, Jr.’ın yürürlüğe koydukları (1993) bilim ve teknoloji politikasına ilişkin belgeyi de [Technology for America’s Economic Growth, A New Direction to Build Economic Strength] bilgilerinize sunuyoruz.
- “Ulusal inovasyon sistemi” günümüzün bilim, teknoloji ve inovasyon politikalarının tasarımında temel alınan sistemik yaklaşımın ana kavramlarından biridir. “ İnovasyon sistemi ” kavramını ilk kez ortaya koyan (1985) İsveçli bir iktisatçı, Bengt-Åke Lundvall’dir. Buna “ ulusal ” sıfatının eklenmesi ise, Lundvall ve arkadaşlarının “National systems of production, innovation and competence-building ” başlıklı makalelerinde (2001) belirttikleri gibi, Christian Freeman, Richard R.Nelson ve kendisinin, ‘teknik değişim ve ekonomi kuramı’nı konu alan bir projede bir araya gelmeleriyledir (1988). Ancak, Freeman ve diğer bazı iktisatçılar, bu kavramın tarihsel kökenlerini Alman İktisatçısı Friedrich List’in 1841’de yayımlanan ‘Das Nationale System der Politischen Ökonomie’sine kadar götürmektedirler. Bu eserin 1909’da yayımlanan İngilizce’ye çevirisinin [The National System of Political Economy], özellikle, bilim ve teknoloji politikaları dalında yüksek lisans çalışması yapan genç arkadaşlarımızın işine yarayacağını düşünüyoruz. List’in bu eserle ortaya koyduğu teknoekonomi kuramında kendisine ilham kaynağı olan, Amerikalı ünlü devlet adamı Alexander Hamilton’ın 1791’de yayımlanan “Report On Manufactures” başlıklı raporunu da ayrıca bilgilerinize sunuyoruz.
Yeniden Merhaba
Aykut Göker’i beşinci yılında anmak (1938 - 2016)
Aykut Göker’i kaybedişimizin ardından herkese bilim teknoloji dergisi’nin 25 Kasım 2016 tarihli 35. Sayısında Öğrenen, öğreten Aykut Göker başlığı ile kaleme alınan yazının sonunda;
“Yetkin bir yurtsever mühendis, savaşsız-sömürüsüz bir dünya için mücadele eden onurlu bir aydın olarak sürdürdüğü yaşamını 18 Kasım 2016, Cuma günü noktaladı. CBT’deki ilk yazısında TÜBİTAK’ta bilim ve teknoloji politikası tasarımıyla uğraştığı yıllarda yaptığı işi söylediği pek çok kişinin Türkiye’nin bir bilim ve teknoloji politikası olduğuna ikna olmadıklarından hareketle kendisini ‘nafile (yararsız) kilisenin beyhude (boşuna uğraşan) zangocu’ olarak gördüklerini yazmıştı. Sevgili Aykut abi, bilimin aydınlığına saldırıların arttığı yaşadığımız günlerde ülkemizin aydınlık geleceğini yeniden inşa etmekte B-T-Y (bilim-teknoloji-yenilik) politikalarının çok önemli olduğunun bilincinde yeni “zangoçların” olduğunu bilmek ülkemiz için taşıdığınız derin endişelerinizi biraz olsun hafifletir dilerim.” deniliyordu.
Her ne kadar “zangoçlar” yerinde ise de ülkenin B-T-Y sisteminin altyapısını oluşturan üniversiteleri ele geçirilmiş, yenilik ve yaratıcılık için olmazsa olmaz özgürlük alanı baskılanmış ve sonucunda en değerli genç bilim insanlarını ve mühendisleri yurtdışına gitme çabası içindeler. Bu durumu aşmak ve “zangoçlara” yol gösterici olmak üzere, “Türkiye Cumhuriyeti tarihinin bu kritik kesitinde, zamanın yeniden ileriye doğru işlemeye başlaması, Ortadoğu coğrafyasında laik bir cumhuriyet yaratma başarısını gösterenlerin mirasına sahip çıkabilmesine; bu mirasa sahip çıkanların kararlılığına, verecekleri mücadelenin sürekliliğine ve örgütlenme yeteneklerine bağlıdır. Ve elbette bu örgütle(n)mede başı çekecek siyasi gücün/önderin basiretine ve vaat edeceği geleceğin, kendi “Vizyon 2023”ünün inandırıcılığına…” bağlı olduğunu belirten sözlerinizi anımsatıyoruz.
Günümüze güçlü bir mesaj gönderen “Yarınlarımız için Sorumluluk Duyuluyorsa...” başlıklı yazınızda (CBT, 21.08.2015), “Kaotik ortam ürkütücü... Zaman, bu gidişe itirazı olanların potansiyel güç ve değerinin farkına varma ve o potansiyeli kuvveden fiile çıkaracak örgütlü gücü yaratabilme zamanı...” diyorsunuz. Üç serilik İran’da bilim ve teknolojiyi irdelediğiniz yazılarınızdan sonuncusu olan “İran’da Bilim ve Yenilikler” kitabı ve düşündürdükleri...”nde (CBT, 23 .01.2015) ise “Erdoğan ve onun siyasî kadrosu da, acaba Mansouri’nin açıkladığı gibi, ‘bilim’le ‘ilm’i birbirine karıştıranlardan mı? Hayır. Onlar için esas olan ‘ilm’dir. Ama bu çağda bütünüyle de ‘bilim’siz edemeyecekleri için, amaçları, ‘bilim’i hiç olmazsa ‘ilm’in süzgecinden geçirerek aykırılıklarını eleyip gençlere öyle okutmaktır.” önemli tespitinde bulunuyorsunuz.
Maalesef şimdilerdeki konu bolluğuna bakınca hem “zangoçluğu” erken bırakmış olmanıza hem de yol göstericiliğinizden (ve dostluğunuzdan) mahrum kalmış olmamıza çok hayıflanıyoruz. Özlemle…
Yaz boyunca orman yangınlarıyla boğuştu ülkemiz. İklim değişikliğinin çok sıcak uyarısını en kötü biçimde yaşadı ülkemiz. Görünen o ki başta kuraklık olmak üzere benzer afetler dünyayı ve ülkemizi bekliyor. Bir de buna hazırlıksız, yetkin olmayan ve yönetemeyen sorumlu kişi ve kurumlar eklendiğinde tehlikenin boyutu iyice artıyor. Bununla ilgili olarak platformumuzda Prof. Dr. Kenan Ok’un “Orman amenajmanı ve yangınlar” başlıklı makalesine yer verdik. Mavi gezegen ve insanlık tehlike altında…
Önümüzdeki geleceği ülkemiz, insanlık ve dünyamız adına barış, huzur ve mutluluğa taşıyacak bütün bilimsel ürünlerinizi ve görüşlerinizi bu Platform’da sergilemekten onur duyacağız.
Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Politikaları Platformu
Dostluk ve sevgiyle …
Aykut Göker'in Bilim Teknik /Teknoloji'de Yayımlanan Köşe Yazıları...
AYKUT GÖKER DİĞER YAZILARI
Aykut Göker'in Platform'daki diğer yazılarına buradan ulaşabilirsiniz.
Tüted Arşivi yayında...
12 Eylül arifesinde kapatılan Tüm Teknik Elemanlar Derneği’nin (TÜTED) son genel başkanı Aykut Göker tarafından korunan yaklaşık 4 bin sayfalık TÜTED belgeleri, 2014 yılında tutedarsiv.org adresinden yayınlanmaya başladı. 2018 yılına kadar yayında kalan web sitesinin yeniden tasarımı ve kurumsal olarak sahiplenilerek yayınında sürekliliğin sağlanabilmesi için Bilgisayar Mühendisleri Odası, Aykut Göker’in vefatı sonrasında siteyle ilgilenen eski TÜTED üyeleriyle iletişime geçerek çalışmalara başladı ve site Aykut Göker’in 82. doğum gününde, 12 Mart 2020 tarihinde yayına açıldı. https://tutedarsiv.org.tr/
En Çok Okunan Makaleler
- CBT Politik Bilim - A. Göker
- CBT Politik Bilim - A. Göker (2) 400- 499
- Otomotiv Ana Sanayii Teknolojik Durum Değerlendirme Çalışması / Firmalar Raporu
- Osman Gürel Hocamızdan Bilim ve Sanatın Aydınlığı...
- Türkiye Enerjide Ne Yapmalı, Nasıl Yapmalı...
- CBT Politik Bilim - A. Göker 3 300- 399 arası
- Tüted Arşivi yayında...
- CBT Politik Bilim - A. Göker 4 200- 299 arası
Platform Hakkında
Türkiye, 1960’lı yıllardan bu yana, ulusal ölçekte uygulanmak üzere, bilim ve teknoloji alanında politika tasarımları üreten bir ülkedir.
1990’ların politika tasarımında, bilim ve teknolojide yetkinleşmek kadar, bilim ve teknolojiyi ekonomik ve toplumsal bir faydaya dönüştürmede; kısacası, ‘teknolojik inovasyon’da yetkinleşmek de hedef alınmıştır.
Ne var ki, sürekli olarak politika tasarlayan bu ülke, tasarladığı politikaları ya hiç yürürlüğe koymadan rafa kaldırmış ya da 1990’lı ve 2000’li yıllarda olduğu gibi, tam uygulayamamıştır.
Oysa, hepimiz biliyoruz ki, Dünya pazarlarındaki rekabet üstünlüğü yarışında, bilim, teknoloji ve teknolojik inovasyondaki üstünlük belirleyici olmaktadır. Kimler bu üstünlüğe sahipse, dünya nimetlerinin paylaşımında, onlar söz ve karar sahibidirler. Bu yetkinliğe sahip olamadığı takdirde, Türkiye için, kabûl edilebilir bir gelecek yoktur.
Türkiye için tek stratejik seçenek bilim, teknoloji ve teknolojik inovasyonda yetkinleşmektir. Yetkinleşme elbette toplum içindir; toplumun bütün katmanlarının refahı ve gelecek kuşaklara yaşanabilir bir dünya bırakmak içindir.
Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Politikaları Tartışma Platformu’nda buluşanlar, bu politikalar ve uygulamaları konusunda söyleyecek sözü olanlardır ve görüşlerini sizlerle paylaşmak, sizlerin de görüşlerinize burada yer vermek istemektedirler.
Dostlukla ve sevgiyle... Harun Aykut Göker / 27.06.2002
Son Makaleler
- Orman amenajmanı ve yangınlar
- Yaratıcılık ve Yenilikçilik Kültürel Kökenleri ve Bizim Toplumumuz H. Aykut Göker, Ayrıntı Yay., Birinci Basım, Nisan 2021
- Bilimin Sonsuz Ufuklarının Peşinde 75 Yıl: Vannevar Bush (1890–1974)
- Türkiye Bilim Raporu üzerine değerlendirme
- TÜBİTAK, Bilim ve Teknoloji Politikası ve Türkiye
- WIPO-Küresel Yenilik Endeksi 2019’un söyledikleri - I
- WIPO-Küresel Yenilik Endeksi 2019’un söyledikleri - II
- Salgın devam ederken ekonomi düzelebilir mi? – Bir mikrosimülasyon analizi
- Hakem – Makem, Editör – Meditör, Bilim – Milim …
- Karma Ormancılık Üretim Sistemleri ve Türkiye’nin Kırsal Kalkınma Sorunu
BİLİM, TEKNOLOJİ VE İNOVASYON POLİTİKALARI ARŞİVİNDEN...
Arşivimiz bilim, teknoloji ve inovasyon politikalarından sorumlu devlet kurumlarınca ve/veya bu politikaların oluşması sürecine katkıda bulunma sorumluluğunu duyan bir kısım meslek ya da çatı örgütlerince, 1967 Ocak’ından 2004 sonuna kadar olan zaman diliminde hazırlanan politika belgelerini kapsamaktadır.
Arşivimiz bilim, teknoloji ve inovasyon politikalarından sorumlu devlet kurumlarınca ve/veya bu politikaların oluşması sürecine katkıda bulunma sorumluluğunu duyan bir kısım meslek ya da çatı örgütlerince, 1967 Ocak’ından 2004 sonuna kadar olan zaman diliminde hazırlanan politika belgelerini kapsamaktadır.
İzleyicilerimiz sitemiz aracılığıyla, bu belgelerin şimdilik bir bölümünün elektronik kopyasına ulaşabileceklerdir. İmkân bulunduğunda arşivimizdeki diğer belgeler de elektronik ortama aktarılarak izleyicilerimizin bilgilerine sunulacaktır.
14 Eylül 2015